Jubileusz Sióstr Magdalenek - 700 lat w Lubaniu

Historia Zgromadzenia

Zgromadzenie Sióstr św. Marii Magdaleny od Pokuty czerpie swój rodowód z mniszego zakonu, który na ziemiach polskich rozpoczął swe istnienie dzięki św. Jadwidze Śląskiej i jej mężowi - Henrykowi Brodatemu.

Sprowadzone z Marsylii w 1217 roku do Nowogrodźca nad Kwisą białe damy, jak nazywano potocznie pierwsze magdalenki w związku z kolorem stroju, w który się odziewały, miały według zamysłu głównej fundatorki – Jadwigi - stanowić remedium na rozwiązłe życie kobiet ówczesnej epoki. Zakon został zatwierdzony 10 czerwca 1227 roku przez papieża Grzegorza IX, który w 1232 roku polecił im regułę św. Augustyna.

W 1320 roku, dzięki staraniom księcia ziębickiego i jaworskiego - Henryka, powstał konwent w Lubaniu, który w niedługim czasie stał się główna siedzibą sióstr magdalenek. Pokutujące mniszki przez swoje świątobliwe życie - modlitwę, umartwienia i posty, które ofiarowywały Najświętszemu Sercu Jezusa - pragnęły wynagradzać temuż Sercu wszystkie niewierności ludzi i odejścia z drogi wytyczonej Bożymi przykazaniami. Siostry żyjące w ścisłym odosobnieniu nie były nigdy zamknięte na potrzeby ludzkie. Z własnych środków, przy pomocy zakonów czynnych, które zaprosiły do współpracy, by móc realizować czynną miłość bliźniego, fundowały wiele dzieł, będących odpowiedzią na ówczesne potrzeby.

Magdalenki od pokuty w sposób szczególny zajęły się działalnością wychowawczą dziewcząt, przychodząc w ten sposób na pomoc zdemoralizowanej społeczności miejskiej. Zakładane i finansowane przez nie szpitale, szkoły, ochronki i przytułki były wyrazem praktykowanej miłości Chrystusa poprzez miłość bliźniego, by w ten sposób wzbudzić w człowieku pragnienie życia według Jego wskazań. Pierwszorzędną jednak troską Zakonu sióstr św. Marii Magdaleny od Pokuty zawsze były kobiety i dziewczęta. Nie szczędziły dla nich sił i środków materialnych, by pomagać w rozwoju szczególnie duchowym, upatrując w nim źródło odnowy moralnej w świecie. Pośrednia działalność charytatywna, wychowawcza i duszpasterska stanowiła w czasach sekularyzacji prowadzonej przez rząd pruski na ziemiach polskich u początków XIX wieku przyczynę, dla której zakon nie uległ, jako jedyny, kasacie prowadzonej na szeroką skalę przez Bismarcka.

Do II wojny światowej siostry prowadziły w Lubaniu dom opieki dla osób starszych i szpital dziecięcy. Lata bezpośrednio powojenne zastały zakon w nowej sytuacji. Zabudowania klasztorne zostały doszczętnie spalone, a cały majątek upaństwowiony. Siostry pochodzące z ziem dolnośląskich zostały przesiedlone do Niemiec. Pozostała garstka sióstr-Polek, sięgając do wspólnego dziedzictwa duchowego, musiała praktycznie tworzyć nowe zgromadzenie. Z upływem lat możemy mówić o fenomenie odrodzenia Sióstr Magdalenek w Lubaniu. Trwa on po dzień dzisiejszy jako realizacja założeń Soboru Watykańskiego II, który widział potrzebę przystosowania wspólnot zakonnych do zmienionych warunków życia, przy jednoczesnym powracaniu do źródeł życia chrześcijańskiego i ducha danego instytutu.

Uroczystości Jubileuszowe

Obecnie zakon zmienił charakter z kontemplacyjnego na apostolski. Zgromadzenie pozostało jednak wierne podstawowemu charyzmatowi i pokucie podejmowanej w miłości. Dziś, służą swoją posługą chorym w seminarium duchownym, są zakrystiankami, katechetkami, animatorkami i liderkami grup Młodzieżowych. Przy swoim Domu Generalnym prowadzą Ognisko Wychowawcze, w którym dziewczęta doświadczone przez życie, uczą się na nowo samodzielności i są przygotowywane do podjęcia przyszłych zadań. Aktualnie siostry żyją w 5 domach w Polsce, 3 w Niemczech i jednym w Rosji na Syberii.

Planowane na rok  ubiegły obchody 700-lecia klasztoru sióstr Magdalenek od Pokuty w Lubaniu ze względu na pandemię zostały przeniesione na rok bieżący. Uroczystości odbyły się 19 czerwca. Siostry mieszkają tutaj od 1320 roku, a więc już 700 lat.

Jak podkreślała Przełożona Generalna Wiesława Kopij - witając przybyłych na uroczystości do klasztoru gości - jest to najdłuższa nieprzerwana obecność sióstr w jednym domu zakonnym na terenie Polski. Przypomniała również całą historię klasztoru i nietuzinkowe postaci sióstr, które w ciągu wieków wyróżniły się swoją postawą.

Uroczystości zostały podzielone na dwie części. Pierwsza miała miejsce w ogrodach klasztoru, gdzie odbyło się m.in. poświęcenie krzyża jubileuszowego i odrestaurowanej figury Św. Jadwigi Śląskiej oraz otwarcie specjalnej wystawy w Domu Generalnym zgromadzenia.

O wystawie przygotowanej wspólnie z Muzeum Regionalnym w Lubaniu opowiadała siostra Iwona Hałamuszka, zachęcając do jej odwiedzenia. Jak powiedziała, zawiera ona takie eksponaty, które do tej pory nie były wystawiane do publicznego oglądania. Warto też podkreślić, że jest to pierwsza wystawa w historii Sióstr Magdalenek od Pokuty, która pokazuje dzieje klasztoru na przestrzeni 700 lat. Zadziwiające i wręcz nieprawdopodobne, że w granicach miasta jako jedyna lubańska instytucja siostry Magdalenki trwają od 700 lat. Żadna inna nie może pochwalić się tym, że widziała i współuczestniczyła we wszystkich ważnych dla wydarzeniach na przestrzeni wieków. Klasztor przetrwał aż 10 wojen, 6 wielkich pożarów, epidemie dżumy, trzykrotną zmianę przynależności państwowej, reformację pruską, sekularyzację klasztoru, Kulturkampf czy ogromne problemy wewnętrzne po zakończeniu II wojny światowej. Wystawa pokazuje co wyjątkowego i bezcennego zachowało się z dziedzictwa historycznego Magdalenek. Warto tę wyjątkową wystawę obejrzeć bowiem wśród wielu ciekawych unikatowych i cennych eksponatów znajduje się m.in. dokument Przywilej nadany klasztorowi w XVI wieku przez Władysława II Jagiełłę zapisany na pergaminie, zredagowany w języku niemieckim, posiadający oryginalną dużą pieczęć królestwa. Wszystko zachowane jest w bardzo dobrym stanie. Drugi też bardzo ważny  dokument wydany przez syna Władysława II Jagiellończyka Ludwika Jagiellończyka potwierdza istniejące już przywileje lubańskiego klasztoru i ten również zachował się z jego oryginalną pieczęcią. A to co najważniejsze na tej wyjątkowej wystawie stoi w centrum. To przepięknej urody gotycka monstrancja z XVI wieku, dzieło mistrzów złotniczych dawnego Lubania.

Wydarzenia drugiej części obchodów jubileuszowych toczyły się na lubańskim rynku. Tutaj dzieci ze szkoły im. Bolesława Chrobrego z Nowogrodźca odegrały przedstawienie o św. Jadwidze Śląskiej i jej decyzji o sprowadzeniu z Marsylii zgromadzenia sióstr magdalenek. Ich pierwszym miejscem pobytu na Śląsku był właśnie Nowogrodziec, a pierwsze siostry przybyły tutaj już w 1217 roku.

Zwieńczeniem dnia była Eucharystia, która została odprawiona na lubańskim rynku. Przy ołtarzu stanęło wielu kapłanów związanych z siostrami magdalenkami, a liturgii przewodniczył bp Jacek Kiciński, biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej, a także przewodniczący Komisji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego w Episkopacie Polski. On też wygłosił okolicznościowe kazanie.
Jubileusz zakończył koncert zespołu N.O.E. (Nieograniczona Odpowiedzialność Ewangelizacyjna).

(Teresa Kraska, art. ukazał się w Ziemi Lubańskiej 12/2021/foto: ŁCR)